Avrupalı yerel yöneticiler Ekrem İmamoğlu ile görüşmek istiyor. Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi (AYBYK), Türkiye'de belediye başkanlarının görevden alınmasına ilişkin olarak bu hafta Strasbourg'da bir bildiri yayımlayacak.
Türkiye raportörleri David Eray (İsviçre) ve Bryony Rudkin (Birleşik Krallık) tarafından kaleme alınan taslak bildiride, AYBYK'nin "en kısa sürede" Türkiye'ye bir inceleme misyonu göndereceği ve aralarında Ekrem İmamoğlu'nun da bulunduğu tutuklu belediye başkanları ile yüz yüze görüşme talep edeceği belirtiliyor.
Taslak metinde; Türk makamlarından, "Siyasi çoğulculuğu kısıtlayan, insan haklarını ihlal eden, demokrasinin temellerini zayıflatan ve Türkiye'deki yerel yönetimlere zarar veren toplantı ve ifade özgürlüğüne yönelik aşırı geniş sınırlamaları kaldırmaları" ve "özellikle seçim bağlamında, terör suçları veya hakaret suçlarına ilişkin geniş yorum ve uygulamalara dayanarak muhalefet partilerinden seçilmiş temsilcilerin yargılanmasına ve tutuklanmasına son vermeleri" isteniyor.
Metinde; "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatları doğrultusunda, İmamoğlu da dâhil olmak üzere, hâlihazırda tutuklu olan yerel vekillerin serbest bırakmaları, savunma haklarının güvence altına alınması ve makul bir şüpheyi destekleyen açık kanıtlar bulunmadığında tutukluluğun yaygın kullanımından kaçınılması" talep ediliyor.
Türkiye makamlarıyla, "özellikle denetim sonrası süreçte (post-monitoring) yol haritası çerçevesinde ve AYBYK yönetimi ve raportörlerinin Türkiye'deki yerel demokrasi durumunu ele alacağı bir ziyaret düzenlenmesi kapsamında, yapıcı siyasi diyaloğun sürdürülmek istendiği" vurgulanıyor.
AYBYK Başkanı'ndan açıklama
AYBYK Başkanlık Divanı tarafından kabul edilen taslak bildiri, 27 Mart Perşembe günü Strasbourg'da düzenlenecek genel kurul oturumunda nihai oylamaya sunulacak. AYBYK Başkanı Marc Cools, 23 Mart Pazar günü yaptığı yazılı açıklamayla Ekrem İmamoğlu hakkındaki tutuklama kararını kınamış ve "derhal serbest bırakılması" çağrısında bulunmuştu. Açıklamada, "İmamoğlu'nun, partisinin cumhurbaşkanı adayı olarak seçilmesi gereken bir dönemde hapse atılması, adaletle değil, tamamen siyasetle ilgilidir. Bu, seçim süreçlerinin bütünlüğünü ve adilliğini baltalamayı amaçlayan hesaplı bir manevra olup, demokrasiye yönelik bir saldırıdır" ifadelerine yer verilmişti.
Bir Avrupa Konseyi organı olan ve Avrupa'da yerel yönetimlerin çatı örgütlenmesi işlevi gören AYBYK, üye ülkelerde yerel ve bölgesel demokrasiyi güçlendirme, yerel ve bölgesel yönetişimi iyileştirme ve Avrupa'daki bölgelerarası ve sınır bölgeleri arasındaki iş birliğini geliştirme misyonuyla hareket ediyor. AYBYK, Avrupa'da yerel yönetimlerin referans belgesi niteliğindeki Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı'nı hazırlayan kuruluş olarak da biliniyor. Yerel yönetimin temel prensiplerini ortaya koyan bağlayıcı nitelikteki Şart, Türkiye tarafından bazı çekincelerle 1 Nisan 1993'ten itibaren yürürlüğe konmuştu.
İnsan Hakları Komiseri'nden medya özgürlüğü vurgusu
Öte yandan, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Michael O'Flaherty de Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınıp tutuklanması sonrası gerçekleşen protesto eylemlerinde polisin "orantısız güç kullanımını kaygı ile gözlemlediğini" belirten bir bildiri yayımladı. Bildiride, "Son günlerdeki protestolar bağlamında polisin orantısız güç kullanımı ve bilgi alma ve yayma hakkına yönelik yaygın kısıtlamalara ilişkin raporları endişeyle takip ediyorum. Bu olaylar, İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınması ve tutuklanmasının ardından gerçekleşti. Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi ile Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Başkanlık Divanı bu gözaltı ve tutukluluk kararlarını kınadı. Türk makamlarını, barışçıl toplanma özgürlüğü, ifade özgürlüğü ve medya özgürlüğüne saygı gösterme konusundaki insan hakları yükümlülüklerini yerine getirmeye çağırıyorum" ifadeleri yer aldı.
Komiser O'Flaherty, protesto eylemlerini haberleştirirken görevleri başında gözaltına alınan medya mensuplarının serbest bırakılmasını ve gazetecilerin kamuya açık toplantıları özgürce ve güvenli şekilde haberleştirmelerinin sağlanmasını da istedi.
AKPM'de Türkiye oturumu girişimi
Bir diğer Avrupa Konseyi organı olan Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) de Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanmasını acil gündem maddesi olarak görüşmeye hazırlanıyor. AKPM'deki kimi siyasi gruplar, konunun 7-11 Nisan arası Strasbourg'da gerçekleşecek olağan genel kurul toplantılarında ele alınması için girişim başlattı. Başkanlık Divanı'nın bu girişime olumlu yanıt vermesi halinde AKPM 10 Nisan Perşembe günü "İstanbul Belediye Başkanı'nın Tutuklanması ve Türkiye'de Demokrasi ve İnsan Haklarının Durumu" başlıklı bir genel kurul oturumu düzenleyecek.
KPK toplantısı ertelendi
Türkiye ile AB arasındaki parlamenter diyalog platformu olan ve Avrupa Parlamentosu (AP) ve TBMM'den vekilleri bir araya getiren Karma Parlamento Komisyonu'nun (KPK) bu yıl 14-15 Nisan'da Ankara'da yapılması planlanmış toplantıları ise ileri bir tarihe ertelendi. KPK'nın AP kanadı Başkanı Emmanouil Kefalogiannis ile Başkan Yardımcıları Mélissa Camara ve Joanna Scheuring-Welgus tarafından yapılan ortak açıklamada, "Türkiye'deki son gelişmeler ışığında, Avrupa Parlamentosu'nun AB-Türkiye Karma Parlamento Komitesi Heyeti Başkanlık Divanı, mevcut koşulların AB-Türkiye Karma Parlamento Komitesi'nin 82. toplantısının bu aşamada gerçekleştirilmesi için elverişli olmadığı sonucuna varmış ve toplantının ertelenmesine oybirliğiyle karar vermiştir" denildi.
