İspanya, İrlanda ve Norveç Filistin'i resmen tanıdı

Norveç ve İspanya'nın ardından İrlanda da Filistin'i bağımsız ve egemen bir devlet olarak resmen tanıdı.

İrlanda Başbakanı Simon Harris, tanıma kararını imzaladıktan sonra yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'ya seslenerek, "Dünyanın çağrısına kulak ver, Gazze'de şahit olduğumuz insani felaketi sonlandır" dedi.

Harris, İrlanda'nın kararının "umutları canlı tutmakla" ilgili olduğunu söyleyerek, normalde İsrail ve Filistin arasında bir barış süreci sonunda tanımayı gerçekleştirmek istediklerini ancak "barış mucizesini hayatta tutmak için" bu adımı öne çektiklerini söyledi.

Bu yolla İsrail üzerinde iki devletli çözüm için baskı kurulması hedefleniyor.

Tanıma kararının ardından İrlanda, Filistin kenti Ramallah'a bir büyükelçi göndermek üzere hazırlıklara başladı. 

Norveç ve İspanya da tanıdı

Filistin'i resmi olarak tanıma kararı Norveç'te gece yarısı itibarıyla yürürlüğe girmişti. İspanya ise Salı öğle saatlerinde tanıma kararını onayladığını duyurdu. 

İlgili kararı imzaladıktan sonra açıklama yapan İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, "İspanya hükümeti bugün Filistin'in bir devlet olarak resmen tanınmasını onayladı. Bu kararla birlikte İspanya, Filistin devletini halihazırda tanıyan 140'tan fazla ülkenin arasına katılmış oluyor. Bu tarihi kararın tek bir amacı vardır: İsrailliler ve Filistinliler arasında barışın sağlanmasına katkıda bulunmak" ifadelerini kullandı.

Sanchez, bu kararın sadece Filistin halkı için adalet meselesi değil, aynı zamanda bir ihtiyaç olduğunu vurgulayarak, "Filistin devletinin tanınması sadece Filistin halkının meşru talepleri ile tarihi bir adalet meselesi değil, aynı zamanda acil bir ihtiyaçtır. Barış dolu bir geleceğe ulaşmak için mümkün olan tek çözüme giden tek yoldur: İsrail devleti ile barış ve güvenlik içinde bir arada yaşayan bir Filistin devleti. Bu karar, uluslararası hukuka saygı ve kurallara dayalı bir uluslararası düzenin savunulmasına dayanmaktadır. İspanya gibi büyük bir ülkeden beklenenler doğrultusunda hareket ediyoruz" diye konuştu.

Refah saldırısı harekete geçirdi

Üç ülkenin bu hamlesi İsrail'in Gazze'de Hamas'la olan savaşında ateşkes sağlama çabalarını hızlandırma amacını taşıyor.

İspanya Başbakanı, 22 Mayıs'ta yaptığı açıklamada, bu kararı vererek diğer Batılı ülkelerin de bu yolu izlemesini umduklarını, ne kadar çok ülke bu kararı verirse ateşkesi empoze etmek için o kadar çok güce sahip olacaklarını söylemişti.

İspanya ve İrlanda, 27 üyeli Avrupa Birliği'nde Filistin devletini tanıyan en büyük ve siyasi açıdan en etkili ülkeler oldu.

Üç Avrupa ülkesinden ilk açıklama bir hafta önce Norveç'ten gelmişti. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Store, iki devletli çözümün İsrail'in de çıkarına olduğunu belirterek tanıma kararının bunu mümkün kılabileceğini belirtmişti.

Norveç'in Filistin'in yanı sıra İsrail ile yakın ilişkileri bulunuyor. Avrupa Birliği üyesi olmayan Norveç uzun yıllardır bağımsız Filistin devleti fikrini destekliyor.

Oslo, Dublin ve Madrid yönetimleri, İsrail'in uluslararası kamuoyunun itirazlarına rağmen Refah'a başlattığı kara operasyonu sonrası Filistin'i tanıyacaklarını ilan etmişlerdi.

Gazze savaşından önce ABD ve birçok Avrupalı devlet, Filistin'i tanımak için İsrail'le bir barış anlaşmasını şart koşuyordu.

Halihazırda Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 193 ülkeden 144'ü Filistin devletini tanıyor.

İsveç, 2014 yılında Filistin'i devlet olarak tanıyan ilk AB üyesi olmuştu. İsveç'in ardından Bulgaristan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti Macaristan, Polonya ve Romanya da Filistin'i devlet olarak tanımıştı.

Kısa sürede AB içinden yeni devletlerin benzer yönde adım atması bekleniyor.

İngiltere ve Avustralya'nın yanı sıra AB ülkeleri Malta ve Slovenya da benzer bir adım atabileceklerini belirtmişti.

Öte yandan Almanya ve Fransa ise Filistin'in tanınması fikrine mesafeli yaklaşıyor. Fransa, Filistin devletini tanımak için doğru zaman olmadığını ifade ederken Almanya da iki devletli çözümün yalnızca diyalog yoluyla sağlanabileceği konusunda ısrar ediyor.

İsrail tepki göstermişti

İsrail, Norveç, İrlanda ve İspanya'nın Filistin'i tanıma kararına tepki göstermiş, İsrail Dışişleri Bakanı Israel Katz, kararların "İran ve Hamas'ı ödüllendirmek" anlamına geldiğini söylemişti. İsrail ayrıca Norveç, İspanya ve İrlanda büyükelçilerini geri çekme kararı almıştı.

İsrail bunun yanı sıra İspanya'nın Batı Şeria'daki Filistinlilere konsolosluk hizmeti vermesini engellemiş ve İspanya'yı Hamas'a yardım etmekle suçlamıştı. İspanya buna yanıt olarak Gazze'de yaşananları "gerçek bir soykırım" olarak nitelendirerek eleştirilerini artırmıştı.

(DW)